Language Modeling là gì

Language model

Trong bài viết này, ta sẽ tìm hiểu thế nào là một mô hình ngôn ngữ (language modeling). Làm sao để xây dựng được một mô hình ngôn ngữ từ tập các mẫu câu của một ngôn ngữ bất kỳ (Anh, Việt, Nhật, …). Mô hình ngôn ngữ ban đầu được ứng dụng trong nhận dạng tiếng nói (speech recognition) và đã được áp dụng vào trong những tác vụ khác liên quan trong lĩnh vực Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing – NLP) như gán nhãn từ loại (tagging), phân tích cây cú pháp (parsing), dịch máy (machine translation), …

Tại sao chúng ta cần mô hình ngôn ngữ? Lý do thứ nhất, mô hình này cung cấp cho bạn thông tin về phân bố xác suất tiền nghiệm (prior distribution) để xét xem câu gồm các từ đầu vào có phù hợp hay không với ngôn ngữ xác định. Ví dụ, ta sẽ có xác suất của câu

p(tối nay được đi chơi rồi vui quá) > p(quá rồi vui được đi chơi nay tối)

nhờ vậy mà ta xác định được câu “tối nay được đi chơi rồi vui quá” sẽ phù hợp hơn với ngôn ngữ tiếng Việt hơn câu hai “quá rồi vui được đi chơi nay tối”. Thứ hai, các kĩ thuật liên quan đến ước lượng tham số cho mô hình thông qua tập dữ liệu huấn luyện cho trước được sử dụng trong các mô hình khác như Hidden Markov Model, Natural Language Parsing. Và cuối cùng, đây là một trong những cơ sở kiến thức để các bạn đọc hiểu được các bài viết liên quan đến Long short-term memory (LSTM).

Advertisement

Các bước phân tích dữ liệu

Trong quá khứ, khi bắt đầu nghiên cứu một vấn đề nào đó, ta thường phải tìm kiếm hay thu thập dữ liệu tương ứng với bài toán mà ta đề ra. Nhờ có tiến bộ của internet mà ngày nay ta được tiếp cận với nhiều thông tin hơn, đến nỗi quá nhiều, quá Big khiến cho vấn đề không còn nằm ở chỗ thiếu thông tin nữa mà là làm sao rút trích được những thông tin hữu ích và súc tích nhất cho câu hỏi ban đầu.

Khi đó ta thường đối mặt với những thách thức về dữ liệu như:

• Làm sao tìm được dữ liệu cho bài toán của mình?
• Phân tích dữ liệu thu thập được như thế nào?
• Sau khi phân tích, ta có thể đưa ra được kết luận thú vị nào không cho bài toán đề ra?

Mặc dù mỗi lĩnh vực nghiên cứu khác nhau sẽ có những đòi hỏi và mục tiêu khác nhau, nhưng nhìn chung, ta có thể áp dụng cùng một phương pháp hữu ích như tôi sắp trình bày bên dưới để có thể tiến hành một quy trình phân tích dữ liệu thành công.